Ҳасаналӣ Абдураҳмонов, писари дуюми Толиб Аёмбеков, фармондеҳи собиқ ва аз афроди бонуфуз дар Бадахшон, ба 12 соли зиндон маҳкум шудааст. Мақомот ҳукми писари Аёмбековро ҳанӯз шарҳ надодаанд, вале бино ба иттилои манбаъҳои Радиои Озодӣ, Ҳасаналӣ Абдураҳмонови 25-сола ба авбошӣ, ғайриқонунӣ нигоҳ доштани силоҳ, ҳамчунин ба узвият дар гуруҳи ҷиноятӣ, гунаҳкор дониста шудааст. Ҳасаналӣ Абдураҳмонов ҳамроҳ бародари калониаш Ғуломалӣ рӯзи 23-юми июл дастгир шуда буд. Ӯ дар додгоҳ иттиҳоми эълоншударо қабул накардааст.

Дастикам ду манбаии Радиои Озодӣ гуфтанд, ки додгоҳи ВМКБ рӯзи 5 августи соли 2022 Ғуломалӣ Абдураҳмонов, писари калонии Толиб Аёмбековро ҳамроҳ бо Хайримамад Дӯстмамадов ва Аслан Гулобов, сокинони шаҳри Хоруғ ба ҳабси умрбод маҳкум кардааст.

Худи Толиб Айёмбеков рӯзи 11-уми июни имсол дар Хоруғ дастгир шуд. Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон ӯро ба ҷиноятҳои вазнине ба мисли куштор, авбошӣ, ғоратгарӣ, қочоқи маводи мухаддиру силоҳ ва барангехтани кинаву адоват гумонбар донистааст. Аз он замон то ҳоло назари наздиконаш маълум нест.

Генерал Икром Зоирзода додситони нави вилояти Хатлон таъйин шудааст.

Номи ӯ рӯзи 5-уми ноябр дар мулоқоти Давлаталӣ Саид, раиси вилояти Хатлон, бо роҳбарони ниҳодҳои ҳифзи ҳуқуқ дар минтақа садо дод.

Зоирзода аз моҳи январи соли 2024 то ин дам додситони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон буд. Аз он пеш дар мақоми муовини додситони кул ва сарпрокурори ҳарбии Тоҷикистон кор кардааст.

Додситони пешини Хатлон Аваз Назарзода рӯзи 3-юми ноябр бо иттиҳоми "кирдоре, ки шаъну шарафи корманди мақомоти ҳифзи ҳуқуқро паст мезанад", аз мансаб озод ва аз мақомоти Прокуратура (Додситонӣ) ронда шуд.

Дафтари матбуоти президенти Тоҷикистон рӯзи 3-юми ноябр "риоя накардани санадҳои меъёрию ҳуқуқии соҳавӣ"-ро аз далелҳои дигари тасмим донист.

Маълум нест, ки Назарзода бо чӣ кор ё рафторе шаъну эътибори мақомоти ҳифзи ҳуқуқро дар Тоҷикистон паст задааст. Дар гузашта баъди ингуна тасмимҳо чанд додрас барои ришвахорӣ ҷазо гирифтаанд.

Аваз Назарзода дар моҳи январи соли 2024 додситони вилояти Хатлон таъйин шуда буд. Аз он пеш дар мақоми додситони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон кор кардааст. Пеш аз он додситони шаҳрҳои Панҷакент ва Хуҷанд буд.

ИНЧУНИН, БИХОНЕД:

Барканории Аваз Назарзода аз мансаб ва ронда шуданаш аз Додситонӣ

Эмомалӣ Раҳмон, раисҷумҳури Тоҷикистон, рӯзи 5-уми ноябр ба Вашингтон, маркази Иёлоти Муттаҳида рафтааст.

Ӯ ва ҳамтоёнаш аз кишварҳои дигари Осиёи Марказӣ рӯзи шашуми ноябр дар нишасти "С5+1" ширкат хоҳанд кард. Ин қолаб панҷ кишвари минтақа ва Амрикоро дар бар мегирад ва аз соли 2015 фаъол аст.

Дар оғоз танҳо вазирони корҳои хориҷии ИМА бо раҳбарони кишварҳои Осиёи Марказӣ дидору мулоқот мекарданд. Ҷо Байден, президенти пешини Амрико, бори аввал моҳи сентябри соли 2023 бо сарони панҷ кишвари Осиёи Марказӣ дар қолаби "С5+1" дар Ню-Йорк мулоқот кард.

Қарор аст, ин навбат дидору суҳбати раҳбарони Осиёи Марказӣ бо Доналд Трамп, президенти Амрико, сурат гирад.

Созмони Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) рӯзи 3-юми ноябр аз ширкатдорони нишасти президентҳои Осиёи Марказӣ ва Амрико даъват кард, ки дар баробари ҳамкориҳои иқтисодию амниятӣ, ба беҳбуди вазъи ҳуқуқи башар дар ин кишварҳо низ тамаркуз кунанд.

Иёлоти Муттаҳида ҳар сол дар бахшҳои гуногун садҳо миллион долар ба кишварҳои Осиёи Марказӣ кумак мекунад. Бо ин вуҷуд, Вашингтон дар гузоришҳои солонааш кишварҳои Осиёи Марказиро барои поймоли ҳуқуқи башар, маҳдудияти озодии сухану озодии дин танқид мекунад.

Як эътилофи байнулмилалӣ аз нақшаи кӯчондани ҳазорон нафар барои бунёди нерӯгоҳи “Роғун” дар Тоҷикистон интиқод карда, онро “хатои бузург” хондааст.

“Роғун Алерт” рӯзи 4-уми ноябр дар изҳороте гуфт, кӯчондани ҳазорон нафар аз минтақаҳои зериобшавандаи “Роғун” зиндагии онҳоро ба хатар меандозад.

Мақомоти Тоҷикистон ҳанӯз ба ин гузориш вокуниш накардаанд, аммо дар гузашта гуфта буданд, ки мардумро дар макони дигар бо ҷойи зист таъмин хоҳанд кард.

Дар гузориши эътилофи “Роғун Алерт” омадааст, барои бунёди “Роғун” бояд 60 ҳазор нафар кӯчонда шаванд ва ин яке аз бузургтарин мавридҳои кӯчондани одамон барои сохтани нерӯгоҳи барқи обӣ дар замони муосир аст. Ба гуфтаи мутахассисони созмон, “манфиати сокинон ба қадри зарурӣ ба инобат гирифта нашуд”.

Александр Колотов, мудири созмони иҷтимоии “Дарё бидуни сарҳад” ва аз муаллифони гузориш, навиштааст, мақомоти Тоҷикистон пешниҳоди сохтани нерӯгоҳро бо садди пиоинтар, ки “ҷойи зисти 32 ҳазор нафарро ҳифз мекард, бидуни асос рад карданд”.

Дар гузориш омадааст, онҳое, ки аз минтақаҳои зериобшавандаи “Роғун” кӯчонда мешаванд, дар ҷойи зисти нав бо камбуди об, замин ва гӯристон рӯбарӯ ҳастанд.

Эътилоф ҳамчунин тарзи пардохти ҷубронро барои сокинон танқид карда, гуфтааст, пуле, ки мақомот барои ин гурӯҳ ҷудо кардаанд, барои харидани хонаи нав ё сохтани манзил намерасад.

Муҳлати кӯчондани одамон низ дар гузориш танқид шудааст. Ба омори эътилофи “Роғун Алерт”, баъд аз соли 2018 ҳамагӣ 8 ҳазор кас кӯчонда шуданд, аммо мақомот мехоҳанд то соли 2032 аз 40 то 52 ҳазор нафарро ба ҷойи дигар баранд.

Муаллифони гузориш даъват кардаанд, ки нақшаи ҳозираи кӯчондани аҳолӣ барои “Роғун” бозбинӣ шавад, зеро сохтмони нерӯгоҳ метавонад зиндагии даҳҳо ҳазор нафарро ба душворӣ рӯбарӯ кунад.

Бо баланд шудани сабти оби обанбори нерӯгоҳи “Роғун” 40 деҳаи болооб зери об мемонанд ва сокинонаш бояд ба ҷойи дигар кӯчонда шаванд. Дар гузашта низ баъзе аз созмонҳои ҳомии ҳуқуқ, аз ҷумла Human Rights Watch, аз нақзи ҳуқуқи сокинон ҳангоми кӯч додани онҳо аз як мавзеъ ба мавзеи дигар танқид карда буданд.

Нерӯгоҳи “Роғун”, ки ҳукумати Тоҷикистон онро ҳаёту мамоти кишвар мехонад, аз рӯи нақша бояд то соли 2032 анҷом шавад. То ин вақт ду чархаи нерӯгоҳро ба кор андохтаанд. "Роғун" баландтарин сад дар ҷаҳонро хоҳад дошт ва аз рӯи нақша бояд Тоҷикистонро бо нерӯи барқи кофӣ таъмин кунад.

Зуҳрон Мамдонӣ, номзади Ҳизби демократи Амрико, дар интихоботи шаҳрдори Ню-Йорк ғалаба кард.

Тибқи натиҷаҳои ибтидоӣ, ба тарафдории Мамдонӣ 50,4 дарсади раъйдиҳандагон овоз додаанд.

Зуҳрон Мамдонӣ аввалин мусалмоне аст, ки ба мақоми шаҳрдори Ню-Йорк мерасад.

Пештар Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико, аз Зуҳрон Мамдонӣ интиқод карда, ӯро “коммунист” хонд ва аз сокинони Ню-Йорк хост, ба ҷонибдории ӯ раъй надиҳанд.

Трамп аз ҳамҳизбии худ Кёртис Слива пуштибонӣ карда буд.

Аммо натиҷаҳои пешакии интихобот нишон доданд, ки ба тарафдории Слива танҳо 7,1 дарсади мардум овоз доданд.

Ню-Йорк яке аз шаҳрҳои сарватманд ва сераҳолии Амрико ба шумор меравад.

Дик Чейни, муовини президенти Амрико дар ду давраи раҳбарии Ҷорҷ Буши хурдӣ ва аз мунтақидони ҷиддии Доналд Трамп, дар 84-солагӣ даргузашт.

Ӯ, ки аз соли 2001 то 2009 муовини аввали Ҷорҷ Буши писар ва дар солҳои 1989 то 1993 ба муддати чаҳор сол вазири дифоъ дар ҳукумати Ҷорҷ Буши падар буд, дар миёни муовинони раисҷумуҳрӣ дар Амрико яке аз қудратмандтаринҳо шинохта мешуд.

Ин сиёсатмадори амрикоӣ, ки аз 33-солагӣ дар Кохи Сафед ва Конгресс машғули кор буд, ба унвони яке аз тарроҳони аслии ҳамлаи Амрико ба Ироқ дар соли 2003 дониста мешавад.

Дик Чейни барои тақвияти ҷойгоҳ ва эътибори президенти Амрико ва низ ҷойгоҳи муовини президент талош ва иқдомҳои зиёде кардааст.

Вай аз муҳимтарин чеҳраҳое буд, ки Саддом Ҳусейн, президенти пешини Ироқро ба доштани аслиҳаи куштори дастҷамъӣ муттаҳам мекарданд ва хоҳони ишғоли Ироқ буданд. Пас аз ҳамлаи Амрико ва ишғоли Ироқ ва сарнагунии Саддом Ҳусейн, ҳаргиз чунин аслиҳа пайдо нашуд.

Аммо дар солҳои баъд Чейни исрор дошт, ки ин ҳамла ва сарнагунии Саддом Ҳусейн тасмими дурусте буд, ки бар асоси маълумоти истихборотӣ дар он вақт гирифта шуда буд. Дар ҷанги Ироқ даҳҳо ҳазор нафар кушта шуданд.

Аз ин қабл, як даҳа пеш аз сарнагунии Саддом Ҳусейн, Дик Чейни дар мақоми вазири дифои ҳукумати Ҷорҷ Буши падар, амалиёти низомии Амрико дар берун рондани артиши Ироқ аз Кувайт дар ҷараёни ҷанги аввали Халиҷи Форсро раҳбарӣ карда буд.

Ин сиёсатмадори ҷумҳурихоҳ бинобар бархе иқдомҳои ҷанҷолӣ, аз ҷумла шеваҳо ва тактикаҳои бозҷӯӣ аз муттаҳамон ба терроризм, ҳатто бо бархе аз аъзои баландпояи ҳукумати Ҷорҷ Буш, аз ҷумла, Колин Повел, вазири дифоъ ва Кондолиза Райс, вазири корҳои хориҷӣ ҳам ихтилофи назари ҷиддӣ дошт.

Дар тарафи муқобил, Кумитаи вижаи Конгресси Амрико дар умури истихборотӣ ва ҳатто гузоришгари вижаи СММ дар умури зидди терроризм ва ҳуқуқи башар, чунин шеваҳоро ҳамчун "шиканҷа" медонистанд.

Оҷонси ҳавошиносии Тоҷикистон ҳушдор шудааст, ки рӯзи 5-уми ноябр дар минтақаҳои кӯҳӣ ва доманакӯҳҳо дар Суғду Хатлон ва Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон хатари омадани сел вуҷуд дорад.

Ин ниҳод дар хабарномае навиштааст, боридани барфу борон дар ин рӯз эҳтимол сабаби омадани сел гардад.

Огоҳии Оҷонси ҳавошиносӣ дар ҳоле пахш мешавад, рӯзи 4-уми ноябр дар минтақаҳои кӯҳсори Тоҷикистон барфи аввал борид.

Дар наворҳое, ки ба шабакаҳои иҷтимоӣ роҳ ёфт дида мешавад, ки дар минтақаҳои кӯҳсори вилоятҳои Суғд ва Хатлон барфи зиёд боридааст.

Дар ин рӯз ҳаракат дар баъзе роҳҳои кишвар, аз ҷумла роҳи Душанбе-Чаноқ мушкил шуд, ҳарчанд роҳ баста нашудааст.

Ширкати IRS, масъули нигоҳбини роҳи Душанбе-Чаноқ, ки барои ин кор аз ронандагон маблағ мегирад, субҳи 5-уми ноябр навишт, ягона масир ба шимоли кишвар боз аст.

Ҳанӯз дар бораи хисорот дар пайи боридани барф хабаре нашр нашудааст.

Ҳукумати Қирғизистон фаъолияти мактабҳои хусусии ронандагиро манъ кардааст.

Намояндагони дастгоҳи президенти Қирғизистон гуфтанд, минбаъд шаҳрвандон танҳо баъди хондан дар мактабҳои давлатии ронандагӣ, соҳиби ҳуҷҷат мешаванд.

Мақомоти Қирғизистон аз он нигаронӣ кардаанд, ки фаъолиятҳои мактабҳои хусусии ронандагӣ олуда ба фасод буд ва талош доранд фасод дар ин бахшро аз байн баранд.

Мақомоти ин кишвар гирифтани ҳуҷҷати ронандагӣ баъди додани пораро яке аз сабабҳои зиёд шудани садама дар Қирғизистон гуфтанд.

Бархеҳо дар Қирғизистон аз бастани мактабҳои хусусии ронандагӣ тарафдорӣ карданд, аммо гурӯҳи дигар онро танқид намуданд.

Коршиносони Созмони Милал нигаронии худро дар бораи кӯч додани иҷборӣ ва тахриби хонаҳо дар маркази шаҳри Самарқанд, ки аз соли 2001 ба унвони мероси фарҳанги ҷаҳонии ЮНЕСКО сабт шудааст, иброз карданд.

Онҳо рӯзи 30-юми октябр дар эъломияе гуфтанд, "мо борҳо нигаронии ҷиддии худро дар бораи кӯчи иҷборӣ дар чанд макони мероси табиӣ ва фарҳанги ҷаҳонӣ, аз ҷумла дар Камбоҷа, Танзания ва Узбекистон, бо ҳукуматҳои онҷо, ЮНЕСКО ва Кумитаи мероси ҷаҳонӣ матраҳ кардаем."

Дар моҳи майи соли 2025 як маҳалла дар минтақаи ҳифозатшудаи наздик ба мақбараи Абумансури Мотуридӣ вайрон шуд ва беш аз 1200 нафар давоми чанд ҳафта хонаҳои худро аз даст доданд. Тахриби хонаҳо асосан аъзои ақаллияти мултонӣ (лӯлиҳо)-ро, ки солҳо дар ин минтақа зиндагӣ карда, иртиботи фарҳангӣ ва таърихии амиқе бо ин маҳалла доштанд, овора кардааст.

Ба гуфтаи коршиносон, "нақшаи кӯчондани аҳолӣ пеш аз тахрибкунӣ таҳия, муҳокима ва мувофиқа карда нашудааст."

Тибқи гузоришҳо, дороиҳои мардум зери фишори шадиди пулис, мақомоти додгоҳӣ ва маҳаллӣ дар як раванди шитобкорона мусодира шудааст. Вакиле, ки аз як соҳибхона дифоъ мекард, аз сӯи пулис таҳдид ва боздошт шуд ва барқу газ ба таври муваққат қатъ шуд, то мардум ба тарки хонаҳои худ маҷбур шаванд.

Дар ҳоле ки чанде аз сокинон ҷубронпулӣ гирифтаанд, ин маблағ барои харидани замин ва манзил дар маркази шаҳри Самарқанд нокофист.

Ин тахрибҳо чанд моҳ қабл аз баргузории чиҳилумин конфронси умумии ЮНЕСКО, ки рӯзи 30-юми октябр дар Самарқанд оғоз шуд, рух додааст.

То кунун ЮНЕСКО ва Кумитаи мероси ҷаҳонии он ҳеч гуна дастури расмиро қабул накардаанд, ки кӯчонидани маҷбуриро манъ кунад.

Коршиносони СММ гуфтанд, ЮНЕСКО вазифадор аст, ки ба ҳуқуқи башар ва ҳуқуқи фарҳангӣ эҳтиром бигузорад ва ба нақзи онҳо чашм напӯшад.

Пулиси Маскав муҳоҷиронеро ҷустуҷӯ дорад, ки шаби дуюми ноябр бо истифода аз корду табар занозанӣ кардаанд.

Ҷанҷол дар наздикии маҷмааи истиқоматии Филатов Луг рух дода, ба навиштаи саҳифаи Mash дар Телеграм, яке аз сокинон ин саҳнаро дидааст.

Дар Раёсати корҳои дохилии Маскав ба хабаргузории расмии “РИА Новости” гуфтаанд, ки дар бораи занозанӣ иттилоъ гирифтанд, аммо дар ҷойи ҳодиса касеро наёфтанд. Дар ҳар сурат, ба гуфтаи онҳо, ҷустуҷӯи ширкатдорони муноқиша идома дорад.

Дар ин байн ҳудуди ҳафт ҳазор муҳоҷирро аз шаҳри Маскав ва вилояти ҳамноми он берун мекунанд. Ин рақамро Татяна Петрова, намояндаи Вазорати корҳои дохилии Русия, ҳангоми натиҷагирӣ аз амалиёти “Нелегал 2025” дар охири ҳафтаи гузашта баён дошт.

Амалиёт дар ду марҳила дар моҳҳои июн ва октябри имсол сурат гирифта, дар ҷараёни он хобгоҳҳои муҳоҷирон, бозору сохтмонҳо ва ошхонаву тарабхонаҳо тафтиш шудаанд.

Вазорати корҳои дохилии Русия мегӯяд, танҳо дар Маскав зиёда аз 12 ҳазор мавриди қонуншикании муҳоҷирон ошкор гардид. Аз ин миён 8300 нафар ба ҷавобгарии маъмурӣ кашида шуда, бархеро аз ҳудуди Русия меронанд.

Дар ҳоле ки мақомоти Русия аксар қонуншикании муҳоҷиронро ба вайрон кардани тартиби будубош ва надоштани ҳуҷҷати кору иқомат пайванд медиҳанд, баъзе аз муҳоҷирон аз бархӯрди номуносиб ва иттиҳомҳои бофтаву сохта шикоят мекунанд.

Дар Русия дар як соли охир даҳҳо қонуну санаде қабул шудааст, ки ҳузуру фаъолияти муҳоҷиронро дар ин кишвар маҳдуд мекунад. Садҳо ҳазор шаҳрванди Тоҷикистон дар Русия кору иқомат доранд.

Embed ба дигарон фиристед

Муҳоҷирон дар Маскав бо корду табар занозанӣ кардаанд

Embed ба дигарон фиристед

Нусхабардорӣ шуд

---

бар px баландӣ px

---

URL нусхабардорӣ шуд

Феълан кор намекунад

0:00 0:01:44 0:00

Узбекистон аз соли 2026 раводиди сафар ё визаро барои шаҳрвандони Иёлоти Муттаҳидаи Амрико бекор мекунад.

Дар ин бора дар фармони президенти Узбекистон Шавкат Мирзиёев аз 3-юми ноябр таъкид шудааст.

Бар асоси ин санад, аз моҳи январи соли оянда шаҳрвандони Амрико ҳақ доранд, ки бидуни виза ё раводид то 30 рӯз дар хоки Узбекистон бимонанд.

Дар фармон ҳадафро аз ин кор "густариши ҳамкориҳои тиҷоратию иқтисодӣ ва фарҳангиву ҷаҳонгардӣ" номидаанд.

Ин тасмим дар замоне эълон шуд, ки Шавкат Мирзиёев ва раҳбарони дигари кишварҳои Осиёи Марказӣ барои мулоқот бо Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико ба Вашингтон мераванд. Нишасти C5+1 (Осиёи Марказӣ ва Иёлоти Муттаҳида) рӯзи 6-уми ноябр баргузор хоҳад шуд.

Аз соли 2021 дар Узбекистон барои шаҳрвандони Амрико, ки синнашон аз 55 болост ва бо ҳадафи сайёҳӣ ворид мешаванд, низоми бе раводид барои 30 рӯз амал мекунад.

Баъд аз таҳрими ду ширкати калони нафтии Русия аз сӯи Амрико, чанд ширкати бузурги чинӣ хариди нафтро аз Русия бас кардаанд. Дар ин бора пойгоҳи Bloomberg бо такя ба манобеаш хабар дод.

Ба гузориши манбаъ, худдории ширкатҳои чинӣ аз хариди нафти Русия боиси якбора паст шудани нархи нафти ESPO шуд.

Иёлоти Муттаҳида дар моҳи октябр ба далели ҷанги Русия дар Украина алайҳи ширкатҳои русии “Роснефт” ва “Лукойл” таҳрим ҷорӣ кард.

Ба гузориши пойгоҳи Bloomberg, калонтарин ширкатҳои коркарди нафти Чин, аз ҷумла Sinopec ва PetroChina аз хариди нафти Русия даст кашидаанд. Ин ширкатҳои чинӣ аз он тарс доранд, ки ба рӯйхати таҳримҳои Амрико ва Иттиҳоди Аврупо шомил шаванд.

Ахиран Иттиҳоди Аврупо ширкати чинии Shandong Yulong Petrochemical Co.-ро ба рӯйхати сиёҳ шомил кард. Ба ҳисоби Rystad Energy AS баъд аз худдории чанд ширкати калони чинӣ интиқоли нафт аз Русия ба Чин рӯзона то 400 ҳазор бушка дар рӯз кам шудааст.

Дар айни замони Bloomberg менависад, таҳримҳо натиҷаи баръакс ҳам додаанд. Аз ҷумла, ширкати Yulong, ки пештар аз сӯи Аврупо таҳрим шуда буд, пурра ба хариди нафти Русия гузаштааст.

Дар ҳамин ҳол, Туркия ҳам хариди нафтро аз Русия кам кардааст. Иёлоти Муттаҳидаи Амрико кам кардани хариди сӯзишвориро аз Русия бо шариконаш дар Осиё баррасӣ дорад. Русия таҳримҳои Ғарбро ғайриқонунӣ медонад.

Шумораи қурбониёни зилзилаи шаби 3-юми ноябр дар Афғонистон ба 27 нафар расид.

Хабаргузории “Бохтар”, ки зери назорати ҳукумати “Толибон” кор мекунад, гузориш додааст, ки дар пайи зилзила 735 кас осеб дид.

Теъдоди қурбониён ва захмиён метавонад ҳар соат бештар шавад.

Баъзе аз осебдидагон мегӯянд, ин заминларза сахт ва давомдор буд ва барои ҳамин талафоту вайрониҳои зиёде барҷой гузошт.

Забеҳулло Муҷоҳид, сухангӯи ҳукумати “Толибон”, дар шабакаи X навишт, ин заминларза талафоти густурдае дар пай доштааст, аммо оморе пешниҳод накард.

Шаби 2 ба 3-юми сентябр заминларзаи сахте Афғонистон, Тоҷикистон ва Узбекистонро такон дод. Маркази зилзила вилояти Балхи Афғонистон эълон шуд ва қувваи ларзиши замин дар инҷо 6-7 дараҷа эълон шуд.

Кумитаи ҳолатҳои фавқулодаи Тоҷикистон гуфт, қувваи заминларза дар пойтахти Тоҷикистон ба 4 дараҷа ҷадвали Рихтер баробар буд. Мақомоти Тоҷикистон гуфтанд, зилзила ҳеч хисороте дар пай надошт. Иттилои алтернативӣ дар ин бора дастрас нест.

Беш аз 36 ҳазор ғайринизомӣ дар Судон аз шаҳрҳо ва деҳаҳои минтақаи Кордофан дар шарқи Дорфур фирор кардаанд.

Хабаргузории "Франс-Пресс" ба нақл аз Созмони Милал гузориш дод, ки ниманизомиён ҳушдор додаанд, нерӯҳояшон дар ҳоли таҷаммуъ дар хати пеши ҷанг ҳастанд.

Дар ҳафтаҳои охир минтақаи Кордофани Марказӣ ба майдони набарди нав дар ҷанги дусола миёни артиши Судон ва нерӯҳои ниманизомии Ҳимояти сареъ (RSF) табдил шудааст.

Кордофан марказе аст, ки аз аҳамияти стратегӣ бархӯрдор мебошад, зеро миёни вилояти Дорфур ва минтақаи атрофи Хартум, пойтахти Судон, ҷойгир аст.

Густариши доманаи ҷанг дар ин минтақа пас аз он сурат мегирад, ки нерӯҳои Ҳимояти сареъ назорати шаҳри Ал-Фошир ва охирин пойгоҳи артиши Судонро дар Дорфур ба даст гирифтанд.

Созмони байнулмилалии муҳоҷират вобаста ба Созмони Милал дар баёнияе эълон намуд, ки ҳудуди 36 ҳазору 825 нафар аз 26 то 31-уми октябр аз панҷ ноҳияи Кордофани Шимолӣ беҷо шудаанд.

Созмони ҳуқуқи башар ҳам нерӯҳои Ҳимояти сареъ ва ҳам артиши Судонро ба иртикоби ҷиноятҳои ҷангӣ муттаҳам мекунанд.

Баъди таҳрими ду ширкати калони нафтии Русия аз сӯи Амрико, чанд ширкати бузурги чинӣ хариди нафтро аз Русия бас кардаанд. Дар ин бора пойгоҳи Bloomberg бо такя ба манобеаш хабар додааст.

Ба гузориши манбаъ, худдории ширкатҳои чинӣ аз хариди нафти Руся боиси якбора паст шудани нархи нафти ESPO шуд. Моҳи октябр ИМА ба далели ҷанги Русия дар Украина алайҳи ширкатҳои русии “Роснефт” ва “Лукойл” таҳрим ҷорӣ кард.

Ба гузориши пойгоҳи Bloomberg, калонтарин ширкатҳои коркарди нафти Чин, аз ҷумла Sinopec ва PetroChina аз хариди нафти Русия даст кашидаанд. Ин ширкатҳои чинӣ аз он тарс доранд, ки ба рӯйхати таҳримҳои Амрико ва Иттиҳоди Аврупо шомил шаванд.

Ахиран Иттиҳоди Аврупо ширкати чинии Shandong Yulong Petrochemical Co.-ро ба рӯйхати сиёҳ шомил кард. Ба ҳисоби Rystad Energy AS баъди худдории чанд ширкати калони чинӣ, интиқоли нафт аз Русия ба Чин рӯзона то 400 ҳазор бушка дар рӯз кам шудааст.

Bloomberg менависад, таҳримҳо ҳамзамон натиҷаи баръакс ҳам додаанд. Аз ҷумла, ширкати Yulong, ки қаблан аз сӯи Аврупо таҳрим шуда буд, пурра ба хариди нафти Русия гузаштааст.

Дар ҳамин ҳол Туркия ҳам хариди нафт аз Русияро кам кардааст.

Иёлоти Муттаҳидаи Амрико кам кардани хариди сӯзишворӣ аз Русияро бо шариконаш дар Осиё баррасӣ дорад.

Русия таҳримҳои Ғарбро ғайриқонунӣ медонад.

Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) аз ширкатдорони нишасти президентҳои Осиёи Марказӣ ва Амрико даъват кард, ки дар баробари ҳамкориҳои иқтисодию амниятӣ, ба беҳбуди вазъи ҳуқуқи башар дар ин кишварҳо низ тамаркуз кунанд.

Даъвати ин созмон рӯзи 3-юми ноябр, се рӯз пеш аз баргузории дидори президентҳои Тоҷикистон, Узбекистон, Қирғизистон, Қазоқистон ва Туркманистон бо раисҷумҳури Амрико Доналд Трамп дар Вашингтон нашр шуд.

Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) мегӯяд, ҷаласа дар чаҳорчӯби С5+1 дар ҳоле барпо мешавад, ки кишварҳои ширкатдор “саркӯби мухолифону матбуот ва қасосгирӣ аз мунтақидонро дар дохилу беруни кишварҳояшон афзоиш додаанд”.

ИНЧУНИН, БИХОНЕД:

Дархости се созмони мухолифи Эмомалӣ Раҳмон аз Доналд Трамп

Ҳю Уилямсон, раҳбари бахши Аврупо ва Осиёи Марказӣ дар Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) мегӯяд, “ҷаласаи Осиёи Марказӣ ва Амрико бояд мавзӯи ҳуқуқи инсонро ба бахши калидии ин нишаст табдил диҳад, чун саркӯбҳо дар саросари ОМ дар ҳоли афзудан аст”.

Уилямсон ёдовар шудааст, ки гузориши Департаменти давлатии Амрико дар бахши ҳуқуқи инсон (2025) аз бадтар шудани вазъи ҳуқуқи одамон дар кишварҳои Осиёи Марказӣ, бадрафторӣ бо зиндониҳо, шиканҷа, боздоштҳои худсарона ва ҳабсу фишори кормандони матбуот ва ҷомеаи шаҳрвандӣ изҳори нигаронӣ мекунад.

Дар ин изҳорот дар бораи Тоҷикистон гуфта шудааст, ки садҳо созмони иҷтимоӣ баста шуда, даҳҳо блогеру рӯзноманигор ва фаъолони маданӣ зиндонӣ шудаанд; чанд созмони сиёсӣ, аз ҷумла ҲНИТ ва Гурӯҳи 24 баставу мамнӯъ ҳастанд; мақомот эътирозҳои осоиштаро дар ВМКБ дар солҳои 2021 ва 2022 бераҳмона саркӯб намуданд.

Ба навиштаи Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch), давоми соли 2025 панҷ эътирозгари зиндонӣ дар маҳбас ҷон додаанд.